De symptomen en behandeling van een medicijnverslaving

Donderdag 28 april 2022 door redactie

In Nederland zijn er in totaal zo’n twee miljoen mensen die verslaafd zijn of een middel misbruiken. Veel mensen denken bij een verslaving aan drugs of alcohol. Maar ook het aantal mensen met een medicijnverslaving neemt toe. In het NEMISIS (een vervolgstudie naar de psychische gezondheid van een representatieve groep volwassenen) is onderzoek gedaan naar het voorkomen van verslaving aan medicijnen onder de bevolking tussen de 18 en 64 jaar. Volgens de cijfers van dit onderzoek zijn 600.000 mensen verslaafd. De kans is groot dat je - geestelijk en mogelijk ook lichamelijk - afhankelijk bent geworden van medicijnen als er sprake is van een periode waarin je structureel medicijnen gebruikt. Bij een medicijnverslaving aan bijvoorbeeld slaap- of kalmeringsmiddelen, heb je steeds opnieuw de behoefte om medicijnen in te nemen en heb je het gevoel dat je niet meer zonder kunt. De ontwenningsverschijnselen die kunnen optreden op het moment dat je stopt met het innemen van de medicatie zijn andere kenmerken van verslaving.

 

Doordat de helft van de werkzame stof zich tot 72 uur na het innemen nog in het bloed bevindt, werken alle effecten erg lang door. Daarbij komt dat bij bepaalde medicijnen - zoals pijnmedicatie, slaapmedicatie en kalmeringsmiddelen - niet veel tijd nodig is om er verslaafd aan te raken. Soms duurt dit zelfs maar enkele weken. Een medicijnverslaving kan ernstige fysieke en psychische gevolgen hebben en kan veel kapot maken.

 

Wat zijn de symptomen van een verslaving aan medicijnen?

De kans is groot dat je bent verslaafd aan medicijnen als je last hebt van verschillende symptomen. Je voelt je niet meer prettig zonder het gebruik van medicijnen, je neemt steeds eerder en vaker medicijnen in, je denkt niet meer zonder medicatie te kunnen leven of slapen, en je wordt zenuwachtig en onrustig van het idee dat er niet genoeg medicijnen in huis zijn. Daarnaast worden je emoties afgevlakt en ervaar je geen plezier of verdriet meer. Je komt warrig over en je hebt een gebrek aan concentratie. Verder voel je je extreem vermoeid en lui en heb je geen energie voor dagelijkse activiteiten, heb je geen zin meer in seks, en word je vaak geïrriteerd en met een kater wakker. Als je probeert te stoppen word je onrustig en nemen je klachten toe. Bij het niet gebruiken van het medicijn heb je ontwenningsverschijnselen, zoals: angst, transpireren, misselijkheid, trillen, spierpijn, rusteloosheid en prikkelbaarheid.

 

Verslaving aan kalmerings- en slaapmiddelen

In 2020 werden aan zo’n 1,9 miljoen Nederlanders kalmerings- en slaapmiddelen voorgeschreven. Bij een derde van deze groep mensen gaat het om langdurig gebruik (meer dan drie maanden). Omdat langdurig gebruik kan voorkomen als onderdeel bij bepaalde medische behandelingen, hoeft deze groep niet perse verslaafd te zijn. Bij de statistieken over het aantal mensen in behandeling gaat het om barbituraten (een groep geneesmiddelen met een kalmerende en slaapverwekkende werking), benzodiazepinen (een groep medicijnen tegen angst en/of slaapproblemen) en overige medicijnen. Dit is een van de voorbeelden die aantonen dat het soms moeilijk is om in te schatten of er echt sprake is van verslavingsproblematiek. De mate en de frequentie van het gebruik zijn bepalend voor de ernst van een verslaving aan medicijnen. Iemand met een medicijnverslaving haalt veelal stilzwijgend voortdurend - vaak jarenlang - herhaalrecepten op.

 

Ook de consequenties van het medicijngebruik zijn een belangrijke factor bij het vaststellen of er sprake is van verslaving. Dat is het geval als je afhankelijk bent geworden van medicatie en nauwelijks of niet zelfstandig kan stoppen met het gebruik. Vaak is steeds meer van het medicijn nodig om het gewenste effect te bereiken en het gebruik leidt continu tot dezelfde problemen. Bij sommige medicijnen duurt het niet lang voordat je er verslaafd aan raakt en soms duurt dit zelfs maar enkele weken.

 

Herstellen van een medicijnverslaving

Lijd jij aan een medicijnverslaving of is iemand in je omgeving verslaafd aan medicatie? Ben je bijvoorbeeld verslaafd aan paracetamol, een andere pijnstiller, slaapmiddel of kalmeringsmiddel? Herstellen van een verslaving doe je niet alleen. De in verslavingszorg gespecialiseerde verslavingszorginstelling Recovery Mental Healthcare helpt je om de weg naar herstel te bewandelen. De professionals weten als geen ander dat het omgaan met een medicijnverslaving gecompliceerd is, omdat medicatie in specifieke gevallen is toegestaan​​ en wordt voorgeschreven als remedie. Gebruikers ervaren verschillende ontwenningsniveaus op basis van de dosis die ze gebruiken en de stof in hun systeem, tijdens de detoxperiode die is bedoeld om van de verslaving af te komen. Om een ​​gespecialiseerd herstelplan op te stellen dat het beste bij je past, benaderen de specialisten iedere persoon met die informatie in gedachten. Daarbij controleren ze de fysieke vitaliteit om eventuele problemen te verlichten. Na het ontgiften volgt gedragstherapie die het herstel vergemakkelijkt en een toekomstige terugval voorkomt.